เตา อั้งโล่ โบราณ
กล้องโทรทรรศน์ หรือจะเรียกว่ากล้องดูดาว นั้นเป็นหนึ่งในอุปกรณ์สำคัญสำหรับการใช้งานของนักดาราศาสตร์และผู้ที่สนใจในดวงดาวและอวกาศ ซึ่งในบทความนี้ผู้เขียนจะพาทุกท่านมาทำความรู้จักกับกล้องโทรทรรศน์ชนิดต่าง ๆ รวมทั้งวิธีใช้งานของมันกัน เริ่มที่ชนิดของกล้องโทรทรรศน์กันก่อนเลย กล้องโทรทรรศน์สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ชนิดด้วยกัน โดยแบ่งตามหลักการทำงานของมัน ได้แก่ 1. กล้องโทรทรรศน์ชนิดสะท้อนแสง การทำงานคือ แสงจะเดินทางจากซ้ายมากระทบยังกระจก Primary และจะสะท้อนไปยังกระจก Secondary ที่เฉียงเป็นมุม 45° รับกับเลนส์ตา ดังนั้นแสงจากกระจก Secondary จะถูกส่งไปยังเลนส์ตา และเลนส์ตาทำการขยายภาพให้ตาของเรา ภาพจำลองการทำงานของกล้องโทรทรรศน์สะท้อนแสงแบบ Newtonian – ที่มา Krishnavedala via Wikipedia 2. กล้องโทรทรรศน์ชนิดหักเหแสง การทำงานคือ แสงจะเดินทางผ่านเลนส์วัตถุแล้วจะถูกเลนส์วัตถุทำการหักเหแสงให้มาเจอกันที่จุดโฟกัส และส่งตรงไปยังเลนส์ตา ซึ่งเลนส์ตาจะทำหน้าที่ขยายภาพส่งมายังตาของเรา ภาพจำลองการทำงานของกล้องโทรทรรศน์หักเหแสงแบบ Keplerian – ที่มา Szőcs Tamás via Wikipedia 3. กล้องโทรทรรศน์ชนิดผสม การทำงานคือ แสงสะท้อนกลับไปมาเพื่อให้ลำกล้องมีขนาดสั้นลง โดยใช้กระจกนูนเป็นกระจก Secondary ช่วยบีบลำแสงทำให้ลำกล้องสั้นกระทัดรัด แต่ยังคงกำลังขยายสูง มีการติดตั้งกระจกนูนที่หน้ากล้องเพื่อทำงานร่วมกับกระจก Secondary ในการชดเชยความโค้งของระนาบโฟกัส โดยที่เลนส์ปรับแก้ไม่ได้มีอิทธิพลต่อกำลังรวมแสงและกำลังขยาย ภาพจำลองการทำลองของกล้องโทรทรรศน์ชนิดผสมแบบ Schmidt Cassegrain – ที่มา Griffenjbs via Wikipedia หลังจากที่ได้รู้จักชนิดของกล้องโทรทรรศน์ต่าง ๆ กันไปแล้ว มาดูวิธีใช้งานกล้องดูดาวกันต่อได้เลย 1.
เผยแพร่: 22 ต. ค.
ขอให้ทุกคนสนุกไปกับการดูดาว การตั้งกล้องเองเป็นสิ่งที่ท้าทายมาก ๆ สำหรับคนใจร้อนและไม่ระมัดระวัง ผู้เขียนคิดว่ากล้องโทรทรรศน์ดูดาวก็เหมือนผู้หญิง ที่เราต้องอ่อนโยนและระมัดระวัง และต้องใช้เวลาศึกษา ลองผิด ลองถูกอยู่นานถึงจะเข้าใจ เรียบเรียงโดย ทีมงาน อ้างอิง Type of Telescope – Astronomy Notes ดาราศาสตร์ทั่วไป/กล้องโทรทรรศน์/ทัศนศาสตร์พื้นฐาน – วิกิตำรา
ขาตั้งแบบอัลตาซิมุธ (Alt-azimuth Mount) เป็นขาตั้งกล้องแบบพื้นฐาน ซึ่งหันกล้องได้ 2 แกน คือ หันตามแนวราบทางข้าง และกระดกขึ้นลงในแนวดิ่ง ขากล้องชนิดนี้เหมาะสำหรับการใช้งาน ดูวิวทั่วไป ดูนก หรือดูดาว ซึ่งไม่ใช้กำลังขยายสูง โดยทั่วไปจะพบเห็นใน 2 ลักษณะคือ แบบสามขา (Tripod) และแบบด๊อบโซเนียน (Donsonian) ซึ่งใช้กับกล้องโทรทรรศน์แบบสะท้อนแสง ภาพที่ 4 ขาตั้งกล้องแบบอัลตาซิมุธ (ด๊อบโซเนียน) 2. ขาตั้งแบบอีเควทอเรียล (Equatorial Mount) เป็นขาตั้งซึ่งมีแกนเอียงขนานกับแกนของโลก แกนนี้จะเล็งไปยังตำแหน่งขั้วฟ้า (ใกล้ดาวเหนือ) และหมุนด้วยความเร็วเท่ากับโลกหมุนรอบตัวเอง ทำให้ลำกล้องชี้ไปยังดาวที่ต้องการตลอดเวลา (เรามองเห็นดาวบนฟ้าเคลื่อนที่เนื่องจากโลกหมุนรอบแกนของตัวเอง) ขากล้องชนิดนี้เหมาะ สำหรับการดูดาวที่ต้องใช้กำลังขยายสูง และงานถ่ายภาพทางดาราศาสตร์ แต่ไม่เหมาะสำหรับในการส่องดูวิวบนพื้นโลก เนื่องจากแกนหมุนของกล้องเอียง ทำให้การกวาดกล้องไปตามขอบฟ้า ทำได้ยากลำบาก นอกจากนั้นขาตั้งกล้องแบบนี้ ยังมีน้ำหนัก และราคาสูงมาก ภาพที่ 5 ขาตั้งกล้องแบบอีเควทอเรียล หน้าหลัก
ขาตั้งแบบอัลตาซิมุธ (Alt-azimuth Mount) เป็นขาตั้งกล้องแบบพื้นฐาน ซึ่งหันกล้องได้ 2 แกน คือ หันตามแนวราบทางข้าง และกระดกขึ้นลงในแนวดิ่ง ขากล้องชนิดนี้เหมาะสำหรับการใช้งานดูวิว ทั่วไป ดูนก หรือดูดาว ซึ่งไม่ใช้กำลังขยายสูง โดยทั่วไปจะพบเห็นใน 2 ลักษณะคือ แบบสามขา (Tripod) และแบบด๊อบโซเนียน (Dobsonian) ซึ่งใช้กับกล้องโทรทรรศน์แบบสะท้อนแสง ภาพที่ 4 ขาตั้งกล้องแบบอัลตาซิมุธ (ด๊อบโซเนียน) 2. ขาตั้งแบบอีเควทอเรียล (Equatorial Mount) เป็นขาตั้งซึ่งมีแกนเอียงขนานกับแกนของโลก แกนนี้จะเล็งไปยังตำแหน่งขั้วฟ้า (ใกล้ดาวเหนือ) และหมุนด้วยความเร็วเท่ากับโลกหมุนรอบตัวเอง ทำให้ ลำกล้องชี้ไปยังดาวที่ต้องการตลอดเวลา (เรามองเห็นดาวบนฟ้าเคลื่อนที่เนื่องจากโลกหมุนรอบแกนของ ตัวเอง) ขากล้องชนิดนี้เหมาะ สำหรับการดูดาวที่ต้องใช้กำลังขยายสูงและงานถ่ายภาพทางดาราศาสตร์ แต่ไม่เหมาะสำหรับในการส่องดูวิวบนพื้นโลก เนื่องจากแกนหมุนของกล้องเอียง ทำให้การกวาดกล้องไปตามขอบฟ้า ทำได้ยากลำบาก นอกจากนั้นขาตั้งกล้องแบบนี้ ยังมีน้ำหนัก และราคาสูงมาก ภาพที่ 5 ขาตั้งกล้องแบบอีเควทอเรียล